Maliye, Hatalı Uygulamasını Ancak 3 yıl Sonra Düzeltti. / YMM Abdullah TOLU                             

Bilindiği üzere, gerek mal ithalatı ve gerekse hizmet ithalatı işlemlerine ilişkin KDV matrahında, ithalat yapıldıktan sonra satıcıların yaptıkları fiyat indirimleri vb. nedenlerle azalmalar meydana gelebilmektedir. Örneğin, yurt dışındaki satıcılar tarafından satılan mal miktarına veya fiyat farkına istinaden yurt içindeki alıcılar adına fiyat indiriminde bulunulması durumunda, alınan mal veya hizmetin fiyatı azalmakta, dolayısıyla alıcıların yurt dışındaki satıcılara olan borçları da azalarak gelirleri artmış olmaktadır. Fiili ithal tarihinden sonra yapılan bu indirimlerle ilgili olarak ithalat sırasında ödenen KDV'lerde bir düzeltme yapılıp yapılmayacağı konusu öteden bu yana tereddüt edilen hususlar arasında yer almaktadır.

Maliye Bakanlığı, fiili ithal tarihinden sonra yurt dışındaki firmalar tarafından “credit note” belgesiyle yapılan fiyat indirimlerine isabet eden ve daha önce gümrüğe ödendikten sonra indirilen KDV tutarlarının matrahta değişikliğin vuku bulduğu vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesinde “ilave edilecek KDV” satırında beyan edilmek suretiyle düzeltilmesi ve bu şekilde düzeltilen KDV’nin ise aynı KDV beyannamesinde indirim konusu yapılması gerektiği görüşündeydi. (GİB. İstanbul VDB’nin, 18.02.2013 tarih ve 39044742-130-206, 27.8.2013 tarihli ve 39044742-KDV.1-1357 sayılı özelgeleri) Maliye Bakanlığı'nın bu görüşü, KDV düzeltmesini, hem indirim hem de ilave edilecek KDV olarak beyannameye yansıtılacak olması nedeniyle anlamsız hale getirmekte, Hazine açısından “0” (sıfır) etki yaratmaktadır. Bu konudaki kişisel görüşümüz ise, Hazine açısından sıfır etki yaratan ve tamamen şekli olarak yaptırılan bu uygulamandan vazgeçilmesi ve sonradan yapılan yurt dışı fiyat indirimleri nedeniyle KDV düzeltmesi yaptırılmaması şeklindeydi. (Abdullah TOLU, "Yurt Dışı Fiyat İndirimlerinin KDV'sinde Maliye'nin Kafası Karışık", Yaklaşım, Eylül 2013, Sayı:249; TOLUEN YMM, Denetim, Danışmanlık, 2025/31 sayılı Sirküler, www.toluenymm.com)

Öte yandan, son yıllarda yapılan vergi incelemelerinde inceleme elemanları; ithalat sırasında yüksek fiyatla ithalat yapıldığını iddia ederek ithalat bedelinin bir kısmını örtülü kazanç dağıtımı olarak kabul etmekte, bir yandan kurumlar vergisi tarhiyatı yaparken, diğer yandan da örtülü olarak dağıtıldığı iddia edilen kısımla ilgili olarak gümrükte ödenen KDV'nin indirim konusu yapılamayacağını belirterek, ödenen KDV'nin indirildiği durumlarda cezalı olarak düzeltilmesini istemektedirler. Bu da son derece yanlış bir uygulama ve görüştür. Çünkü, inceleme elemanlarının iddia ettiği gibi bir kar dağıtımı varsa, zaten kar dağıtımı KDV'ye tabi değil ve ithalatçı fazladan gümrüğe KDV ödemiş olmaktadır. Bunun ya indirim ya da iade yoluyla ithalatçıya iade edilmesi gerekir. ödenen KDV tutarının kanunen kabul edilmeyen bir giderin KDV'si olarak kabul edilmesi ve indiriminin Kanunun 30/d maddesine göre kabul edilmemesi görüşü de yerinde değildir.

Uygulamada bu konularda yaşanan problemleri yeniden değerlendiren Maliye Bakanlığı 21 Mayıs 2016 tarihli ve 29718 sayılı Resmi Gazete'de yayımladığı KDV Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair 6 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile, şu an uygulamayı yönlendirdiği mevcut görüşlerinden vazgeçerek (ki bize göre hatalı bir uygulamaydı), tam aksi yönde düzeltme yapılmaması gerektiği doğrultusunda yeni bir düzenleme yapmış bulunmaktadır. Tebliğin ilgili bölümü aynen aşağıdadır:

"MADDE 1 – 26/4/2014 tarihli ve 28983 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan KDV Genel Uygulama Tebliğinin (I/C-1.1.2) bölümüne sekizinci paragraftan sonra gelmek üzere aşağıdaki paragraflar eklenmiş; aynı bölümde yer alan “25 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliğinde” ibareleri “Özel Tüketim Vergisi (I) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinde” olarak değiştirilmiştir.

“İndirim hakkına sahip mükelleflerin ithalat matrahında, ithalat işleminden sonra meydana gelen azalmalar (transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtıldığının tespit edildiği durumlar dâhil) nedeniyle fazla veya yersiz ödenen vergiler, bu mükellefler tarafından indirim hesaplarına alındığından iade edilmez. İthalat sırasında fazla veya yersiz ödenen bu vergiler ile ilgili olarak indirim hesaplarında herhangi bir düzeltme yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

Bu uygulama yurtdışından temin edilen hizmetlere (gayri maddi hak ödemeleri dâhil) ilişkin sorumlu sıfatıyla beyan edilerek ödenen vergiler için de geçerlidir.”

Söz konusu düzenlemenin incelenmesinden de fark edileceği üzere,   
Maliye Bakanlığı bu konudaki mevcut görüşünden vazgeçmiş olup, Tebliğin yürürlüğe girdiği 21 Mayıs 2016 tarihinden itibaren;

- İthal edilen mal ve hizmetler nedeniyle yurt dışındaki satıcı firmalar tarafından sonradan yapılan fiyat indirimleri nedeniyle daha önce mal ithalat sırasında gümrüğe, hizmet ithalatında ise vergi dairesine ödenen ve indirilen KDV tutarlarında herhangi bir düzeltme yapılmayacaktır.

- İthalat işlemlerinde transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtıldığının tespit edildiği durumlarda da artık KDV düzeltme tarhiyatları yapılamayacaktır.  

Maliye Bakanlığı'nın hazine açısından sıfır etki yaratan ve düzeltme işlemini anlamsız kılan ve KDV Kanununun indirim mantığına uygun olmayan bu uygulamasından vazgeçmesini son derece doğru ve olumlu buluyoruz. Ayrıca, gerçekleştirilen bu düzenleme, kişisel görüşümüz ve önerimizle aynı doğrultudadır.

Diğer taraftan, Maliye Bakanlığı'nın, geçmiş dönemlerle ilgili olarak bu düzenlemeye aykırı olarak yaptığı veya yapacağı işlemleri de, söz konusu düzenlemesinin ruhuna uygun olarak  düzeltmesi gerektiği kanaatindeyiz. Bu husus, idare mükelelf ilişkilerini de olumlu yönde etkileyecektir. Bu nedenle, Bakanlığın mükellefler lehine yaptığı bu yeni düzenlemeyi geriye doğru yürütmesi, düzenlemenin yürürlüğe girdiği 21 Mayıs 2016 tarihinden önceki dönemlerle ilgili olarak süreci devam eden tarhiyat ve düzeltme işlemlerinden vazgeçmesi, henüz yapılmayanları ise yaptırmaması, bunu da çıkaracağı bir Sirküler ile tüm teşkilatına ve kamuoyuna duyurmasının uygun olacağını düşünüyoruz. 

Saygılarımla.
Tarih                  : 23.05.2016

                                                                                                            Abdullah TOLU
                                                                                      Yeminli Mali Müşavir